Դավիթ Աղոյան

Այսօր մենք գնացինք Մհեր Մկրտչյանի անվ․ արտիստական թատրոն։ Մենք նայեցինք «Հեքիաթներ հեռախոսով» գրքից 6 հեքիաթի հիման վրա ստեղծված ներկայացում։ Այդ հեքիաթներից են՝ «Այն մասին թե, ինչպես Ջովանինոն որոշեց ձեռք տալ Հռոմի թագավորի քթին» «Բրիֆ, բրուֆ, բրաֆ», «Շփոթ պապը», «Թափանցիկ Ջակոմոն»։ Ի դեպ՝ ներկայացման ժամանակ Ջովանինոյի դերակատարը իմ քթին էլ կպավ։

Շատ հետաքրքիր էր։ Ես կարդացել էի բոլոր հեքիաթները։5

Այսօր մեր կրթահամալիրում ծառատունկ էր։ Ես տարել էի «Տոսախ»։ Մենք տնկեցինք ծառեր, բույսեր․․․ Երեխաներից շատերը փորեցին ծառերի փոսերը, մյուսները տնկեցին ծառերը և ջրեցին, որպեսզի ծառերը շուտ հարմարվեն իրենց նոր տեղին և արագ աճեն։ Շատ հավես էր և շատ հետաքրքիր։ Շատ լավ ծառեր տնկեցինք, օրինակ՝ ընկուզենի, յասաման, խնձորենի․․․ Ծառատունկը կարևոր է, որովհետև մեր դպրոցի շրջակայքը կանաչ ու գեղեցիկ է դառնում։ Բացի դրանից՝ օդը մաքրվում է, և ամռան շոգին դպրոցի բակում հով է լինում։

Մեր կրթահամալիրում <<Ձոն>> նախագիծն է։ Եվ այս նախագծի շրջանակում ես հարցազրույց եմ վարել մայրիկիս հետ։ Սիրով ներկայասցնում եմ <<Մայրիկիս էջն իմ բլոգում>>․․․

—Բա՛րև, մայրի՛կ։

—Բա՛րև, Դավի՛թ ջան։

—Կխնդրեմ, որ մի քիչ պատմես քո մասին։

— Ես Գայանեն եմ։ Բացի քո մայրիկը լինելուց ու քեզ շատ սիրելուց՝ ես նաև սիրում եմ բնության մեջ լինել։ Առանց կանաչի չեմ կարողանում ապրել։ Դրա համար էլ մեր տանը բույսեր ու ծաղիկներ եմ աճեցնում, որ աչքիս առաջ կանաչ տեսարաններ լինեն։

— Լավ, իսկ ե՞րբ ես ծնվել։

— Ես ծնվել եմ 1988թ․-ի մայիսի 28-ին։ Շատ սիրում եմ իմ ծննդյան օրը։ Մայիսին ամենաիսկական ու սիրուն գարունն է լինում՝ եղանակը՝ տաք, շուրջբոլորը՝ ծաղկած։ Բացի դրանից՝ մայիսի 28-ը Հայաստանի առաջին հանրապետության անկախության օրն է։

— Ի՞նչ ես սիրում անել ազատ ժամանակ։

—Ես ազատ ժամանակ շատ քիչ եմ ունենում, քանի որ և՛ աշխատում եմ, և՛ սովորում եմ, և՛ փորձում եմ տնային գործերը հասցնել։ Բայց անկախ զբաղվածությունից՝ փորձում ենք նաև ընտանիքով ժամանակ անցկացնել։ Հատկապես երբ եղանակը տաքանում է, գնում ենք քաղաքից դուրս, լավ ժամանակ ենք անցկացնում միասին։

—Քո սիրելի գիրքը։

—Կդժվարանամ առանձնացնել մեկը, բայց դու գիտես, որ ես շատ եմ սիրում կարդալ։ Փորձում եմ հասցնել և՛ գեղարվեստական գրքեր կարդալ, և՛ մասնագիտական, ինչպես նաև հեքիաթներ։

— Քանի՞ տարեկանում ես կարդացել քո առաջին գիրքը։

— Մայրիկս պատմում է, որ ես կարդալ սկսել եմ դեռ դպրոց չգնացած։ Ու սկսել եմ Այբբենարանից։ Հավանաբար այն պատճառով, որ այն ժամանակ չկային այնքան հետաքրքիր ու պատկերազարդ գրքեր, որքան հիմա կան։ Բայց երբ արդեն դպրոցական էի ու ավելի լավ էի կարդում, սկսեցի կարդալ մեր տան համեստ գրադարանի գրքերը։ Ու քանի որ դրանք շատ չէին, կարդում էի այն, ինչ հետաքրքրում էր իր վերնագրով, կազմով։ Ուշադրություն չէի դարձնում դրանք մանկակա՞ն են, թե՞ ոչ։

— Ի՞նչ ես կարդում հիմա։

— Հիմա կարդում եմ ամերիկացի հայտնի հոգեբան և հոգեբույժ Էրիկ Բերնի <<Խաղեր, որոնք խաղում են մարդիկ>> գիրքը։

— Ո՞վ է քո սիրելի գրողը։

—Սիրելի գրողներ շատ կան և՛ հայ, և արտասահմանցի ստեղծագործողներից, բայց այս պահին ուզում եմ մեկին առանձնացնել։ Ինչպես ինքն է իրեն կնքել՝ Ամենայն հայոց բանաստեղծին։ Արդեն հասկացա՞ր ում մասին է խոսքը։ Իհարկե՝ Հովհաննես Թումանյանի։ Նա ոչ միայն հանճարեղ բանաստեղծ է, այլ նաև արձակագիր, հրապարակախոս, հասարակական գործիչ։

— Ո՞րն է քո ամենասիրելի ասացվածքը։

— Ով ինչ անի, իրեն կանի։ Ես վտսահ եմ, որ մարդու և՛ լավ, և՛ վատ արարքները վերադառնում են իրեն։ Միշտ հիշում եմ նաև հայրիկիս խոսքերը՝ եթե չես կարողանում լավ բան անել, ապա գոնե վատը մի՛ արա։

Մի անգամ անբան Ջովանինոն որոշեց Հռոմ գնալ, որ թագավորի քթին ձեռք տա։ Բարեկամները համոզում են նրան․

-Տես, վտանգավոր է: Թագավորը կարող է բարկանալ, և դու ինքդ կարող ես սեփական քթից զրկվել, կարող է գլխից էլ զրկվես:

Բայց Ջովանինոն համառ մարդ էր: Ճամփա ընկնելուց առաջ նա որոշեց փորձել, ձեռք տալ հոգևորականի, քաղաքապետի և ոստիկանապետի քթերին:  Նա դա շատ ճարպկորեն և զգույշ արեց, որ նրանք ոչ մի բան չնկատեցին:

_Դա դժվար բան չէ, -որոշեց Ջովանինոն և ճամփա ընկավ: Եկավ հարևան քաղաք,  իմացավ՝ որտեղ են ապրում քաղաքապետն ու դատավորը, այցելեց նրանց, դիպավ բոլորի քթերին՝ որին մի մատով, որին՝ երկու: Այդ լուրջ մարդկանց դա այնքան էլ դուր չեկավ: Բոլորը մտածում էին, որ Ջովանինոն դաստիարակաված մարդ է և կարող է ամեն ինչի մասին զրուցել: Քաղաքապետը մտքում  ինքն իրեն բարկացավ, բայց համենայնդեպս հարցրեց.

-Դուք ինչո՞ւ ձեռք տվեցիք իմ քթին:

-Ի՜նչ եք ասում, պարոն քաղաքապետ,-իբր թե զարմացավ Ջովանինոն: -Ձեզ երևի թվացել է:  Գուցե ճանճ  կամ մոծակ է եղել:

Քաղաքապետը շուրջը նայեց, ոչ ճանճ տեսավ, ոչ մոծակ:  Բայց Ջովանինոն հասցրել էր հեռանալ, դեռ դուռն էլ հետևից ծածկել էր: Ջովանինոն մի տետր էր պահում: Նա գրում էր բոլոր այն քթերի մասին, որոնց ինքը ձեռք էր տվել: Դրանք բոլորը շատ կարևոր քթեր են:

Հռոմում քթերի թիվն այնքան արագ էր ավելանում, որ Ջովանինոն ստիպված էր  ավելի հաստ տետր գնել: Եթե անցնես Հռոմի փողոցներով, հաստատ կհանդիպես գոնե մի զույգ Ձերդ գերազանցության, մի քանի նախկին նախարարների, տասնյակ գեներալների: Էլ չեմ խոսում տարբեր նախագահների, Հռոմում նրանք աղքատներից շատ են:

Եվ այդ բոլոր պաշտոնավոր քթերը Ջովանինոյի ձեռքի տակ էին: Երբ նա ձեռք էր տալիս դրանց, մարդիկ դա պատիվ էին համարում: Մի պաշտոնյա նույնիսկ իր հպատակներին պատվիրեց այդ սովորույթը օրենք դարձնել:

Այսուհետ և ընդմիշտ ինձ խոնարհվելու փոխարեն քթիս ձեռք կտաք:  Դա ավելի ժամակակից և բարեկիրթ է:

Սկզբում ենթակաները վախվխելով էին ձեռք տալիս իրենց ղեկավարների քթերին: Իսկ ղեկավարները ոգևորում էին, ժպտում նրանց: Եվ սկսվե՜ց… Բոլորը ձեռք էին տալիս, ճմկտում էին, քաշում էին իրենց ղեկավարների քթերը:

Ջովանինոն իհարկե չէր մոռանում, թե ինչի համար է Հռոմ եկել. Նա պիտի թագավորի քթին ձեռք տար և հարմար առիթի էր սպասում:  Եվ եղավ այդպիսի առիթ: Դա թագավորի զբոսանքի օրն էր: Ջովանինոն նկատեց, որ ժամանակա առ ժամանակ ժողովրդի մեջից մեկը դուրս էր վազում, թռչում էր թագավորական կառքի ոտնակին և թագավորին ծրար էր տալիս՝ ինչ-որ խնդրանքով: Թագավորը այն ժպտալով տալիս էր իր առաջին նախարարին:

Երբ կառքը մոտեցավ Ջովանինոյին, նա թռավ կառքի ոտնակի վրա: Թագավորը բարեհամբույր ժպտում էր  նրան:

_Ձեր թույլտվությամբ,- ասաց Ջովանինոն և ցուցամատով կպա թագավորի քթի ծայրին:

Թագավորը նույն պահին ձեռքը զարմացած տարավ քթին, ուզում էր մի բան ասել, բայց Ջովանինոն արդեն թռել է ոտնակից և թաքնվել մարդկանց մեջ: Բոլորը սկսեցին ծափահարել, բոլորը հիացած  ուզում էին նույն բանն անել: մեկը մյուսի ետեևից թռչում էր կառքի ոտնակին, բռնում էր թագավորի քիթը և մի ուժեղ քաշում:

_Մի՛ անհանգստացեք, Ձերդ պայծառափայլություն: Դա հարգանքի նոր ձև է,- թագավորի ականջին շշնջաց առաջին նախարարը:

Բայց թագավորի ծիծաղը բոլորովին չէր գալիս, որովհետև քիթը ուռել էր, հիվանդացել, հարբուխ էր սկսվել: Նա չէր հասցնում քիթը մաքրել: Նրա հավատարիմ ծառաները նրան հանգիստ չէին թողնում, ծիծաղելով շարունակում էին նրա քիթը քաշել:

Մի խոսքով՝ թագավորն հիմա մի բան էր երազում՝ միայն թե քիթը չպոկվի:

Իսկ Ջովանինոն, ինքն իրենից գոհ, վերադարձավ իրենց գյուղ: